Türk Tekstilinin Yeni Rekabet Rotası

Merhaba tekstil ve hazır giyim dünyasının nabzını tutanlar!

Sektörümüzün geleceği üzerine yapılan değerlendirmeler, hepimizin bildiği ama yüksek sesle dile getirmekten çekindiği bir gerçeği işaret ediyor: "Rekabeti coğrafya değil, üretim modeli belirliyor." Bu ifade, benim için sadece bir slogan değil, sektörümüzün kaderini baştan yazacak bir yol haritasının özü.

Klasik Modelin Devri Bitti

Artık kabul etmeliyiz ki, klasik emek yoğun üretim modeliyle küresel arenada rekabet etme şansımız kalmadı. Bu iddiamın altı rakamlarla dolu. Henüz beş yıl önce toplam maliyetlerin %15-20’si civarında olan işçilik giderleri, bugün %50’nin üzerine tırmanmış durumda. Türkiye’deki 1.500–2.000 dolarlık işçilik maliyetleriyle, düşük maliyetli ülkelerle aynı ligde kalmaya çalışmak, maalesef zaman ve kaynak kaybından başka bir şey değil.

Çin’in yıllar önce başardığı dönüşümü hızla uygulamak zorundayız: Düşük maliyet odağından çıkıp, kalite, teknoloji ve inovasyonun merkezine oturmak. Eğer hedefimiz gelişmiş ülkeler ligiyse, emeğimizin yanına mutlaka akıl terini de katmalıyız. 3-5 bin kişilik geleneksel atölye mantığını bir kenara bırakıp, dijitalleşmiş, verimli ve esnek üretim sistemlerine geçiş yapmalıyız.

Coğrafya Değiştirmek Çözüm Değil

Son dönemde artan Mısır yatırımları kulağa cazip gelebilir. Kısa vadeli maliyet avantajı sunsa da, benim endişem net: Başka bir coğrafyaya gitmek, sorunu kökten çözmüyor. Türk firmaları, orada da bir süre sonra birbirleriyle rekabet etmeye başlayacak. Yani coğrafya değişse bile, üretim modelimiz aynı kaldığı sürece, oradaki avantaj da hızla eriyecek. Bu yüzden vurgulamak isterim: Plansız yatırımlar bize kalıcı verimlilik sağlamayacak.

Stratejik Yayılım: Suriye Fırsatı

Peki, maliyet baskısını azaltırken küresel rekabet gücümüzü nasıl koruyacağız? Cevap, yakın coğrafyamızdaki dengeleri doğru okumakta yatıyor.

Benim önerim, son derece stratejik ve gerçekçi bir model üzerine kurulu: Suriye. Tekstil ve deride köklü bir üretim geleneğine sahip olan Halep çevresi, uygun şartlar oluştuğunda yeniden yapılandırılabilir.

Buradaki doğru yaklaşım, kontrollü ve şeffaf bir yayılımdır:

• Yerel Güç Birliği: Suriyeli bir şirketle ortaklık kurarak yerel bilgi birikiminden faydalanmak.

• Yetki Devri: Operasyonel sorumluluğu yerel ortağa bırakmak.

• Kontrol Bizde: Türkiye’den kopmadan, tedarik zincirini jeopolitik olarak kontrol altında tutarak kontrollü bir üretim yayılımı sağlamak.

Bu model, sadece bizim maliyet baskımızı hafifletmekle kalmayacak, aynı zamanda Suriye’de istihdam yaratarak bir "kazan-kazan" dengesi oluşturacaktır. Unutmayalım; Halep, bize lojistik avantaj, daha sürdürülebilir işçilik maliyetleri ve güçlü üretim kültürüne sahip bir işgücü sunuyor.

Yeni Rekabetin Adı: Sürdürülebilirlik

Tüm bu dönüşümün merkezinde, küresel bir zorunluluk duruyor: Sürdürülebilirlik.

AB'nin yeni düzenlemeleriyle beraber şeffaflık, düşük karbonlu üretim ve döngüsellik artık sektörün olmazsa olmazları. Ancak bu konuda çok iyimserim. Türk tekstil sektörü, entegre yapısı, geri dönüşüm teknolojileri ve dijital izlenebilirlik çözümleriyle, Avrupa’daki bu değişime en hızlı adapte olan ülkelerin başında geliyor. Bu bizim en büyük rekabet avantajımız.

Sonuç olarak;

Artık ucuz üretmeye çalışarak ayakta kalma dönemi sona erdi. Yeni rekabetin tanımı çok net: en verimli, en akıllı, en teknolojik ve en sürdürülebilir üretim modelini uygulayan kazanacak.

Türk tekstil sektörü olarak bu vizyonu benimsediğimizde, sadece bölgesel değil, global arenada da gücümüzü perçinleyeceğiz. Coğrafyaya değil, akla, teknolojiye ve doğru üretim modeline yatırım yapma zamanı!

Peki, bu büyük ve kapsamlı dönüşüm yolculuğunda bizi bekleyen en büyük zorluk sizce ne olacak? Yorumlarınızı merak ediyorum!

Bir sonra ki yazımda görüşmek üzere sevgilerimle.

Hakkı Şenkeser