Sabah Koşmak

Merhaba çok değerli Hakkı Şenkeser "Benim Dikey Dünyam" okurları. Sosyal medya hesaplarımdan takip eden arkadaşlarımın da bildiği üzere koşu antrenmanlarımı genellikle sabahları yapıyorum.

Hakkı Şenkeser Sabah Koşmak 1

Oradan bazı arkadaşlarımızın, “Hafta içi çalışıyoruz. Hafta sonu Pazar günleri hariç vaktimiz yok. Nasıl koşalım?” Dediklerini duyar gibiyim. 

Evet, ben de herkes gibi haftanın 6 günü çalışıyor ve sabahları herkes gibi işe gitmek için erken kalkıyor ve toplu taşıma araçlarını kullanarak işe gidiyorum. 

Daha önceden koşu antrenmanlarımı iş çıkışında yapmaya çalışıyordum. Akşam saat 18.00’de paydos. Eve varış saat 19.00 (Evim iş yerine yaklaşık 10 km. uzaklıkta ve toplu taşıma ve kısa yürüyüşler ile 1 saatte evde olabiliyorum.) yemek, antrenman için hazırlık, antrenman sahasına ulaşım derken saat en iyi ihtimalle 20.30 oluyordu. Günün yorgunluğu ve neredeyse tok karına yapılan koşu ya da yürüyüş antrenmanlarının çok faydalı olmadığını anlamam çok uzun sürmedi.

Hakkı Şenkeser Sabah Koşmak 2

Bir karar vermem gerekiyordu. Ya bu şekilde, zorlama bir şekilde keyif almadan koşmaya devam edecektim ya da sabahları koşmaya başlayacaktım. 

Yazın belki erken kalkmak ve günün ilk saatlerinde koşu antrenmanına gitmek pek çoğunuz için zor gelmeyebilir. Hadi bunu bir de kış aylarında yapın da görelim. Sıcak yatağınızdan gün ağarmadan kalkın, antrenman kıyafetlerinizi giyin, bere ve eldivenleriniz ile soğuk bir havada koşu ya da yürüyüş antrenmanınızı yapın. Başlangıçta ne kadar zor olduğunu görecek ve belki de birkaç sabah koşusu sonrasında çabucak pes edeceksiniz.

Birkaç günlük saat ve antrenman süresi ayarlamalarından sonra sabahları saat 06.00’da kalkarak, hafta içi 06.30 – 07.30 saatleri arasında günde 1saat koşmaya başladım. Hem alışkanlık kazanabilmek hem de vücut ritmimi bu şekilde dizayn edebilmek için hafta sonları da aynı programa uydum. Tek farkla, çalışmadığım Pazar günleri antrenman süremi uzattım. Daha uzun mesafelerde antrenman yapmaya başladım.

Hakkı Şenkeser Sabah Koşmak 3

Evet değerli arkadaşlar. Yıllardır aynı şekilde koşu ve yürüme antrenmanlarımı yaz ya da kış ayları fark etmeksizin yapıyorum. Akşam ya da sabah koşmak konusun da ki karşılaştırmalı görüşlerimi paylaşmadan önce, “Sabah nasıl erken kalkıp koşacağız?” ya da “Sabahları erken kalkıp koşu ve yürüyüş yapmaya çalıştım. Ama birkaç denemeden sonra yürümediğini gördüm. Olmuyor.” Diyen arkadaşlarımız için bir yöntem, bir bilimsel kuralı önereceğim.

21 Gün Kuralı

Nedir bu 21 gün kuralı? Sadece irade kullanarak alışkanlık değiştirme çabaları ancak kısa bir süreliğine işe yarar. Sonra eski alışkanlıklara geri dönülür; çünkü bilinç ile bilinçaltı çatıştığında kazanan daima bilinçaltıdır.

Bir alışkanlığı ondan kurtulmaya çalışarak değiştiremezsiniz. Ama yeni bir alışkanlık yaratabilirsiniz. Kötü alışkanlıkları yok etmek, yeni bir şeyi öğrenmekten daha zordur. Yeni bir alışkanlığı yerleştirmek için 21 gün boyunca hiç ara vermeden tekrar gerekir. Çünkü yeni alışkanlığın zihinde ve hücresel bellekte kalıcı olarak yerleşmesi 21 gün sürer. Alışkanlıklar tekrarlana tekrarlana kazanılır. Yeni alışkanlığın da zihinde kalıcı sinir ağı “otoyolu” yaratması 21 gün tekrar edilerek oluşur. Zihniniz ve kaslarınız tekrar edilen bir şeyi otomatiğe bağlar. Dişinizi fırçalamak, yürümek ya da ayakkabınızı bağlamak için düşünmüyorsunuz değil mi?

Hemen çok sevdiğim, Amerikalı bir politikacı olan Horace Mann’a ait bir söz ile yazımıza kaldığımız yerden devam edelim. “Alışkanlık, bir halata benzer. Her gün bir lifi örer ve sonunda, onu koparamayacak kadar güçlü yaparız.”

Hakkı Şenkeser Sabah Koşmak 4

Evet, arkadaşlar, şimdi gelelim sabah ve akşam koşularının karşılaştırılmasına.

Hepimizin bildiği üzere herhangi bir zaman diliminde koşmak formunuzu koruyup yağ yakmanızı sağlarken, özellikle sabah koşuları vücut daha dinç ve havadaki oksijen oranı yüksek olduğundan hedefinize ulaşmanızı hızlandırır. 

Akşam koşularında ise hem günün yorgunluğu üzerinize çökmüş olacak hem de havada ki oksijen miktarı azalmış, yoğun egzoz ve sanayi gazlarının vücudumuz üzerinde ki olumsuz etkileri antrenmandan alacağımız olumlu etkileri azaltacağı gibi motivasyonumuzu da olumsuz etkileyecektir. 

Sabah koşuları metabolizmanızı erkenden harekete geçireceği için gün içinde yaktığınız kaloriden daha fazlasını yakmanızı sağlayarak kilo vermenizi hızlandırır.

Akşam koşularını muhtemelen yemek yedikten hemen sonra yapmaya çalışacaksınız. Bu şekilde koşarsanız tok karına koştuğunuz için hem antrenmandan gerekli verimi alamayacaksınız hem de olumsuz sağlık riskleri ile karşı karşıya kalabileceksiniz. Kalp krizi riski gibi. Dolayısıyla tok karna spor yapılmaz ya da yapılır demektense neden yapılır ya da yapılmaz sorusunun cevabını isterseniz kısaca verelim.  

Hakkı Şenkeser Sabah Koşmak 5

Kan dolaşımı vücudun ana kaynağıdır ve bu kaynağın ana noktası yani kalp, kan dolaşımını sağlayan organdır. Yemek yedikten hemen sonra kan dolaşımı hızlanır ve kalp mideye kan pompalamaya başlar. Mide yediklerini sindirebilsin diye kalp büyük bir çalışma içerisine girer. Gene aynı şekilde spor yaparken ya da faaliyet içerisinde iken kalbimiz kaslarımıza kan pompalar. Yani eğer iki kalbiniz yoksa yemek yedikten hemen sonra tok karnına spor yapmak sakıncalıdır. 

Dolayısıyla yemek yedikten sonra en az 2 saat sonra antrenman yapmanız sağlığınız için önemli.

Birçok bilimsel araştırmalardan bazıları, sabah kahvaltıdan önce aç karnına yapılan sporun %20 daha fazla yağ yakmaya yardımcı olduğunu ortaya koyuyor. Boş mide ile spor yapmanın teorisinin temelinde, sabah koşusunun kahvaltıdan önce yapılmasının bedenin yağ yakımı nı hızlandırdığına dair fikir yer alıyor. Zira bedenimizin depoladığı glikojen adlı karbonhidrat, gece boyunca tüketiliyor ve uyandıktan sonra hemen spora gittiğinizde karbonhidratınız az olduğu için beden enerji üretiminde yağları kullanmaya başlıyor.

Hakkı Şenkeser Sabah Koşmak 6

Akşam koşularında, önce antrenman yapıp sonra yemek yerim de diyebilirsiniz. Bu sefer de en iyi ihtimalle akşam yemeğinizi saat 21.30 – 22.00 saatleri arasında yiyeceksiniz. Bu sefer de eğer kilo kontrolü yapmaya çalışıyorsanız, hem geç yemek sebebiyle metabolizma hızınızın artık dip yaptığı zamanlar söz konusu olduğu için kilo vermeniz mümkün olmayacak hem de tok bir mide ile uyumanın getireceği uyku sorunları ile karşılaşabileceksiniz.

Sadece bu kadar mı? Tabiî ki değil. Sabah koşularında tek duyduğunuz ayakkabılarınızın yere vuruşu ve nefesiniz olur. Zihniniz boş ve yorgun olmadığınız için hem zihninizi boşaltmanız için harika bir fırsat hem de gün içerisinde alacağınız kararlar ile ilgili değerlendirme yapabilmek için harika fırsatlar ve zamanlar.

Akşam koşularında ise sadece yoğun geçen günün yorgunluğunu bedeninizde hissetmezsiniz. Beyniniz de yorgundur.

Sanırım sabah koşularını özendirmek açısından güzel bir yazı oldu umarım keyifle okumuşsunuzdur.

Hepinize sağlıklı günler diliyorum. Çünkü Sağlıklı Yaşam Herkesin Hakkı…

Hakkı Şenkeser

Anahtar Kelimeler : Koşmak, Sabah Koşmak, Akşam Koşmak, Neden Koşmalıyız, Koşmanın Faydaları, Sabah Koşmanın Faydaları, Akşam Koşmanın Zararları, Aç Karnına Koşmak, Tok Karnına Koşmak, antrenman, antrenman yapmak, spor, sabah sporu, sağlıklı yaşam, yürümek, Nasıl Koşalım, 21 Gün Kuralı