Merhaba çok değerli Hakkı Şenkeser “Benim Dikey Dünyam”okurları. Bloğumun Tekstil&Kariyer ana başlığı altında bu hafta tekstil sektöründe çalışan, üretimden yönetime dolayısıyla beyaz yaka ve mavi yaka tüm çalışanları yakından ilgilendiren bir süreçten, Mesleki Yeterlilik Belgelendirme süreçlerinden bahsedeceğim.
Öncelikle Mesleki Yeterlilik Belgelendirme süreçleri ile
olan ilişkimden ve yetkinliğimden bahsetmek isterim.
Uzun yıllardır tekstil imalat sektöründe çalışan birisi olarak 2017- 2020 yılları arasında TÜRKAK’ tan TS-EN ISO IEC 17024 standartlarına göre akredite, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı Mesleki Yeterlilik Kurumu’nca Sınav ve Belgelendirme yapmak üzere yetkilendirilmiş 12 farklı sektörde ve 100’e yakın meslekte faaliyet gösteren Personel Belgelendirme Kuruluşu olan Lonca Belgelendirme A.Ş firmasının Tekstil Sektöründe ki TÜRKAK ve MYK Akreditasyon süreçlerini yönettim.
Kurumun, tekstil sektörü çalışanlarının
mesleki yeterlilik belgesi alma zorunluluğunun bulunduğu;
- Ön İplik Operatörü
- İplik Eğirme Operatörü
- Ön Terbiye Operatörü
- Boyama Operatörü
- Bitim İşlemleri Operatörü
- İplik Bitim İşleri Operatörü
Mesleklerinin çalışan
yetkinliklerinin ölçülmesine yönelik olarak teorik ve performans sınav
sorularının hazırlanması, sınav ve belgelendirme süreçlerinin yönetilmesi,
tekstil sektör komitesinin oluşturulması ve nihayetinde önce TÜRKAK sonra MYK akreditasyon
süreçlerini tamamlayarak kurumun bu mesleklerde sınav ve belgelendirme yapma
yetkinliği kazanma süreçlerini tamamladım.
Devamında yine tekstil sektörü
başta olmak üzere Tekstil Sektör Danışmanı, Satıştan Sorumlu Sektör Yöneticisi
ve MYK Mesleki Yeterlilik İş ve Meslek Danışmanı olarak çalışmalarıma devam
ettim. Tekstil sektörünün dışında otomotiv, makine, metal, inşaat, plastik,
enerji, ticaret, toplumsal sektörlerinde firmaların sınav ve belgelendirme
süreçlerine danışmanlık yaptım.
Süreçler ile ilgili olarak
TÜRKAK’ tan TS-EN ISO IEC 17024 ve ÇSGB – Mesleki Yeterlilik Kurumu
Değerlendirici ve Karar verici eğitimlerini alarak belgelendirdim.
Öncelikle Mesleki Yeterlilik
Sistemi Nedir? Sorusunun cevabını verelim.
Mesleki Yeterlilik
Sistemi
Ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve
teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı,
işgücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından
yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan
teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin
ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslana bilirliğinin sağlandığı, hayat boyu
öğrenmenin desteklendiği, formel (örgün) eğitim almadan mesleği öğrenen
kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkanının verildiği ve iş dünyası
temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite
güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir.
Mesleki Yeterlilik Sisteminin İş ve Eğitim
Yaşamına Katkısı Nedir?
Mesleki Yeterlilik Sisteminin kurulmasındaki temel amaç eğitim ile iş yaşamının nitelik talepleri arasında işlevsel bir bağ kurmaktır. Bu sistem Türkiye'nin küresel ekonomide rekabet edebilmesi için ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün yetiştirilmesini sağlayacaktır. İş dünyasının işgücüne yönelik mevcut ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri, hazırlanmasına katkı sağlayacağı ulusal meslek standartları yoluyla eğitim sistemine yansıyacaktır.
Yine eğitim dünyası da amaçlarından birisi olan nitelikli iş gücünün
yetiştirilmesini bu sistem sayesinde etkin ve esnek bir şekilde
gerçekleştirecektir. Bu sistemin en güçlü yönlerinden birisi, hayat boyu
öğrenme anlayışını kabul etmesidir. Bu kapsamda herhangi bir eğitim almadan
çalışarak beceri edinen bireyleri sahip oldukları becerileri belgelendirmeleri,
bireylere farklı meslekler veya sektörler arasında yatay ve dikey geçişleri
sağlaması, bulunduğu sektörde ve icra ettiği meslekte ortaya çıkan yeni
gelişmeleri esnek bir şekilde mesleğine yansıtabilmesi ve bunu
belgelendirebilmesi gibi imkanlar bu sistem sayesinde mümkün olacaktır.
Ulusal Meslek Standartı Nedir?
Ulusal Meslek Standardı (UMS) bir mesleğin başarı ile icra
edilebilmesi için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli
bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
Standardı hazırlanacak meslekler, iş piyasasının ve eğitim
kurumlarının öncelikli ihtiyaçları ve sektör komitelerinin önerileri dikkate
alınarak Yönetim Kurulunca belirlenir.
Standardı yayımlanan mesleğe ilişkin yeterlilik seviyesi, Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik seviyelerine ve Avrupa Yeterlilik Çerçevesine (AYÇ) uygun olarak belirlenmektedir. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesine (AYÇ) yönelik detaylı bilgiyi bir sonra ki yazımda sizler ile paylaşıyor olacağım.
Ulusal Yeterlilikler Nedir?
Ulusal yeterlilikler; Ulusal ya da uluslararası meslek
standartları temel alınarak hazırlanan, öğrenme, ölçme-değerlendirme amacıyla
kullanılan, bireylerin mesleğini başarı ile icra etmesi için sahip olmaları
gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler ile bu bilgi, beceri ve yetkinlikleri
kanıtlamaları için nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecinden geçmeleri gerektiğini
açıklayan, MYK tarafından onaylanarak yürürlüğe giren teknik dokümanlardır.
Ulusal yeterlilikler ile uyumlu ölçme, değerlendirme ve
belgelendirme faaliyetleri MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme
kuruluşlarınca gerçekleştirilmektedir. Yapılan sınavlar sonucu başarılı olan
bireylere MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilmektedir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Nedir?
Mesleki Yeterlilik Belgesi, bireylerin herhangi bir
meslekte, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından oluşturulmuş ulusal yeterliliklerde
belirtilen şartları karşılamaları halinde sahip olabilecekleri bir belgedir.
Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık,
veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği'nde otomatik tanınma kapsamında yer alan
meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren
ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu kapsamın
dışındadır; bunların dışındaki tüm meslekler için mesleki yeterlilik belgesi
geçerlidir.
Mesleki yeterlilik belgesi sayesinde kişiler, ilgili
meslekte yeterli bilgi ve beceriye sahip olduklarını belgeleme şansına sahip
olmaktadırlar. Bunu sağlayabilmek için, MYK tarafından yetkilendirilmiş
belgelendirme kuruluşları görevlendirilmiştir. Bir meslekte mesleki yeterlilik
belgesi almak isteyen kişiler, ilgili meslekte yetkilendirilmiş belgelendirme
kuruluşuna başvuru yaparlar. Yetkili belgelendirme kuruluşu kişinin başvurusunu
uygun bulursa kişiyi değerlendirmeye tabi tutar. Bu değerlendirme çeşitli sınav
türlerini içerebilmektedir. Değerlendirme sonucunda başarılı bulunan adaylar
mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaktadırlar.
Adayların sahip olduğu mesleki yeterlilik belgeleri belirli
bir süre için (2 yıl, 5 yıl vb.) geçerlidir. Mesleki yeterlilik belgelerinin
geçerlilik süresi, süre bitiminde ne gibi işlemlerle belge geçerliliğinin
uzatılabileceği veya yeniden belge alınabileceği gibi konular ilgili ulusal
yeterliliklerde detaylı bir biçimde açıklanmaktadır.
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu
Nedir?
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı 4 Nisan 2015
tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda kabul edilerek 6645
sayılı kanun numarası ile yasalaştı. Kanun 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik
Kurumu Kanununda da önemli değişiklikler yaptı.
Bu değişikliklerin en önemlilerinden biri şüphesiz çalışma
ve iş dünyasını yakından ilgilendiren belge zorunluluğu getirilen meslekler
olmuştur. Kanuna göre; “Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki
Yeterlilik Kurumu tarafından standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğlerin yayım
tarihinden itibaren on iki ay sonra Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda
düzenlenen esaslara göre Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmayan kişiler
çalıştırılamayacaktır.”
Tekstil Sektörü Mesleki Yeterlilik Belge
Zorunluluğu Olan Meslekler
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi Nasıl Alınır?
Bireylerin MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi alabilmeleri için
belge almak istedikleri mesleğe ait ulusal yeterliliğin olması ve MYK
tarafından bu ulusal yeterlilikte sınav ve belgelendirme yapmak üzere
yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun bulunması gereklidir.
Adaylar, belge almak istedikleri ulusal yeterliliklerde
yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarını MYK internet sitesindeki
yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları arama modülünden sorgulama yaparak
öğrenir.
Sınav ve belgelendirme sürecinin tamamı yetkilendirilmiş
belgelendirme kuruluşlarınca yürütülür, bireyler sınav başvurularını belge
almak istedikleri ulusal yeterliliklerde yetkilendirilmiş belgelendirme
kuruluşlarına yaparlar.
Ulusal yeterliliklere göre yürütülen teorik ve performansa
dayalı sınavlarda başarılı olan adaya MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi ve aynı
format dâhilinde taşınabilir cüzdan tipi MYK Mesleki Yeterlilik Kimlik Kartı
düzenlenir.
Mesleki Yeterlilik Sınav ve Belgelendirme
Süreci Nasıl İşlemektedir?
Sınav ve belgelendirme süreci, belirlenen ulusal
yeterliliklerde akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş
kurum/kuruluşlarca yürütülmektedir. Belgelendirme için gerekli tüm işlemler
MYK’nın gözetim ve denetimi altında, ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş
belgelendirme kuruluşu tarafından yürütülmektedir. Yetkilendirilmiş kuruluşun
yapacağı ölçme ve değerlendirme sonucunda belgelendirilmesi uygun olan kişilere
MYK Yönetim Kurulu’nun onayı ile MYK Mesleki Yeterlilik Belgeleri
verilmektedir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi almak için gereken şartlar ise
her meslek için geliştirilen Ulusal Yeterliliklerle belirlenmektedir. Buna göre
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almak isteyen adaylar ilgili yeterlilikte
yetkilendirilmiş personel belgelendirme kuruluşlarından birine başvururlar. Bu
konuda yürütülen işlemlerin detayları MYK tarafından çıkarılan Mesleki
Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
Süreç aday ya da kurumlar için aşağıda ki işlem sırasında
yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından yönetilmektedir.
Meslek Seçimi
Başvuru Alınması / Değerlendirilmesi
Sınavların Planlanması
Teorik / Performans Sınavlarının Yapılması
Belgelendirme Kararının Verilmesi
Belgenin Basılması ve Teslim Edilmesi
Teşvik ve Ödemelerin Gerçekleştirilmesi
Destek ve Teşvikler
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Olan Mesleklerde
Sınav ve Belge Ücretlerinin İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanmasına İlişkin
Teşvik Süresi 2 Yıl Daha Uzatıldı.
26 Mart 2020 tarihli ve 31080(Mükerrer) Sayılı Resmî
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ‘‘7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun’’un 16. maddesiyle sınav ve belge ücretlerinin tamamının
2022 yılına kadar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması sağlanmıştır. Anılan
kanunun 52. maddesinde ise 16. Maddenin 31/12/2019 tarihinden itibaren uygulanmak
üzere yürürlüğe girdiği belirtilmektedir. Bu sayede 1 Ocak 2020 tarihinden
itibaren belge almaya hak kazanmış kişiler de teşvikten yararlanarak sınav ve
belge ücretini geri alabileceklerdir.
Madde Metni: MADDE 16 – 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı
İşsizlik Sigortası Kanununun ek 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan
“31/12/2019” ibaresi “31/12/2021” şeklinde değiştirilmiştir.
Yine 13.02.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun kapsamında
teşvikten yararlanma şartlarını taşıyan, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi
kişilerin sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı 54 aya kadar
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmektedir.
Konu hakkında daha detaylı bilgilendirme ve danışmanlık
almak isterseniz;
GSM: 0 535 691 62 79 numaralı telefon numaramdan,
Bloğumun ana sayfasında ki İLETİŞİM sayfasında ki
bilgilerden de bana kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder