5S Nedir?

 Merhaba değerli Hakkı Şenkeser "Benim Dikey Dünyam" bloğu okurları. Birkaç gün önce, günümüz işletmelerinin küreselleşen iş dünyasında ki rekabet güçlerini koruyabilmek. Artan üretim ve işçilik maliyetleri yanında müşterilerin de artık ürünleri yüksek kalitede, hızlı servisle ve düşük maliyetlerle istemelerinden dolayı hem karlılıklarını yani yaşamlarını sürdürebilmek hem de müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla artık her zaman yaptıklarından FARKLI yani YALIN bir şekilde çalışmaları gerektiğinden yani Yalın Üretimden bahsetmiştik. 

İşletmede 5S Uygulaması

Yalın Üretim ile ilgili bu yazımızı okumak isterseniz LİNKE TIKLAMANIZ yeterli.

Bu akşam ki yazımızda da yine Yalın Üretimin en önemli araçlarından biri olan ve işletmelerde tertip, düzen, temizlik ve disiplini sağlamak için uygulanan etkili bir araç olan 5S'i geçmişte de yaptığım uygulamalardan da yola çıkarak sizlere aktarmaya çalışacağım.

Hadi başlayalım.

5S Nedir?

5S, yukarıda da ipuçlarını verdiğimiz gibi işletmede tertip, düzen, temizlik ve disiplini sağlamak için uygulanan, ilk olarak Japonya’da kullanılmaya başlanmış olan basit, etkili ve kolay uygulanabilen bir yöntemdir. Adını Japonca 5 kelimenin ilk harflerinden almıştır.

5S iyileştirme çalışmalarının, dolayısıyla görsel işletmenin temelini yani ilk adımını oluşturur. Endüstriyel tertip, düzen ve temizliğin işletme içerisinde sistematik bir şekilde uygulamaya alınması, yönetilmesi ve sürekliliğin sağlanmasında 5S uygulaması en etkili araçtır.

5S uygulaması iş yeri ortamının iyileştirilmesinde birinci adım olmalıdır. Sadece bir temizlik faaliyeti olarak düşünülmemelidir. İş yeri kontrolünün arttırılması, verimliliğin arttırılması, kayıpların önlenmesi dolaysıyla her türlü israfın önlenmesi için uygulanan basit ama etkili bir yöntemdir.

İşletmelerde yapılan sürekli iyileştirme çalışmalarını destekler ve bu çalışmalara temel oluşturur.

İşletmeler daha tertipli, daha düzenli ve daha temiz iş alanları yaratarak maliyetlerini azaltabilir, verimliliklerini arttırabilir, daha kaliteli üretebilir, her türlü kayıp ve israfı en aza indirebilir, arızaları azaltabilir, iş yerinde iş güvenliğini arttırarak çalışanlarının motivasyonlarını arttırabilirler.

Bunun aksi bir durumda ise, işletmede kontrolün ve disiplinin sağlanamaması, üretim hedeflerinin gerçekleştirilememesi, çalışanların katma değer sağlamayan gereksiz hareketler ile gereğinden fazla vakit kaybetmeleri, eksik ya da gereğinden fazla hammadde siparişlerinin verilmesi, dolayısıyla haddinden fazla stoklu çalışmak durumunda kalabilirler. 

En önemlisi de tüm bu karmaşık düzenin yarattığı olası iş kazaları riskleriyle her daim karşı karşıya kalabilirler.

5S’in tanımını yaptık. Peki, 5S’in adımları nelerdir?

SEIRI (Ayıklama)

Gerekli ve gereksiz malzemeler (Çalışma alanında istenmeyen makine, aparat, ekipman, yedek parça, hammadde, doküman, mobilya vb. eşyalar) birbirinden ayrılır, gereksiz malzemeler çalışma alanından uzaklaştırılır.

SEITON (Düzenleme)

Gerekli olduğunda kullanıma hazır olmaları için malzemeler uygun ve güvenli şekilde düzenlenir. Amaç gerektiğinde kullanılmak üzere aranan malzemelere en kısa sürede ulaşmaktır.

SEISO (Temizlik)

Çalışma alanı her türlü tozdan, yağdan ve kirden arındırılmalı ve temiz tutulmalıdır. Kirlilik kaynağında yok edilmelidir.

SEIKETSU (Standartlaşma)

Temiz ve düzenli olmak alışkanlık haline getirilmelidir. Uygulamaların sürekliliği hedefleyen standartlar ve prosedürler oluşturulmalıdır. Herkesin bu prosedürlere uymasını sağlayacak kontrol mekanizmaları kurulmalıdır.

SHITSUKE (Disiplin, Sürdürme ve Geliştirme)

Temiz ve düzenli olmak alışkanlık haline getirilmelidir. Prosedüre uygunluk ve elde edilen sonuçlar ölçülmeli ve duyurulmalıdır. Örnek uygulamalar için takdir uygulamaları devreye alınmalıdır.

Evet arkadaşlar. Yalın Üretimden sonra, Yalın Üretimin en temel araçlarından biri olan 5S’in de tanımını yaptık. Bu yazımın ardından yazacağım yazı birebir işletmede uyguladığım bir 5S çalışmasına yönelik olacak.

Elimden geldiğince uygulamanın tüm safhalarını sizler ile paylaşacak bu konuda, 5S uygulamasını işletmelerinde uygulayacak arkadaşlarımıza yardımcı olmaya çalışacağım.

Bir sonra ki yazımda görüşmek üzere hoşça kalın.

Hakkı Şenkeser.