SWOT Analizi Nedir? SWOT Analizi Nasıl Yapılır?

Merhaba değerli Hakkı Şenkeser "Benim Dikey Dünyam" okurları. Swot Analizi Nedir? Swot Analizi Nasıl Yapılır? Konulu yazımı bloğumda Yalın Üretim ile ilgili yazılar yazmaya başladığımdan beri yazmak istiyordum. Çünkü Yalın Üretime dair bir dönüşüm içerisindeyseniz ister adına SWOT Analizi deyin. İsterseniz Güçlü ve zayıf yönlerinizin farkındalığına varmak deyin öncelikle mevcut durumunuzun farkında olabilmek bu işin temel başlangıcıdır diye düşünüyorum.

Bu arada Yalın Üretim Nedir? Diye soran arkadaşlarımız linki tıklayarak Yalın Üretim ile lgili yazılarımı da okuyabilirler.

Çünkü kişi ya da kurum, hiç fark etmez eğer yaptığı her ne iş olursa olsun. Nasıl yaptığını, o işi yaparken ne gibi zorluklar ile karşılaştığını bu zorluklarla mücadele ederken o zorluğu aşmak için en büyük yardımcısı olacak güçlü yönlerini ya da zorluklar karşısında gardının düşmesine sebebiyet verecek zayıf yönlerinin farkında değilse hem bundan sonra karşılaşacağı zorluklar yani tehditler karşısında savunmasız kalacak hem de işi ile ilgili her türlü gelişimin yani fırsatların avucunun içerisinden kayıp gitmesini çaresizce seyredecektir.

Her işletmenin veya kişinin; güçlü ve zayıf yönleri ile önüne çıkacak fırsatlar ve tehditler vardır ve bunlar doğru bir şekilde analiz edildiğinde; hem kişisel olarak iyi bir kariyere sahip olunabilir hem de işletme olarak başarı sağlanabilir.

Bu doğrultuda dilerseniz adını sıkça duyduğumuz SWOT Analizini, detaylarıyla birlikte ele alıp, ne işe yaradığına ve nasıl yapıldığına hep birlikte bakalım.

SWOT Analizi Nedir?

SWOT Analizi kısaca kişilerin ya da ve işletmelerin güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varmalarını sağlayan dolayısıyla da fırsatların ve bu fırsatlara ulaşma yolunda karşılaşabileceğiniz tehditleri görmenize yardımcı olacak faydalı bir tekniktir.

SWOT kelimesi hem kişiler hem de işletmeler için 4 ana kelimenin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden oluşmaktadır.

Strengths (güçlü yönler),

Weaknesses (zayıf yönler),

Oppurtunities (fırsatlar)

Threats (tehditler)

Kişiler ve işletmeler gerek iç faktörler gerekse dış faktörler nedeniyle doğal olarak birbirinden farklılıklar barındırmaktadır. Eğer iç yönlerimizi bilmez veya etrafımızdaki fırsat ve tehditleri göremezsek hem kişisel olarak hem de kurduğumuz işletmede başarılı olmamız beklenemez. İşte bu noktada, SWOT Analizi bizlere yardımcı olmaktadır.

SWOT Analizi ne işe yarar?

SWOT analizinin temel amacı; şahsi veya kurumsal herhangi bir konuda karar alma aşamasında güçlü veya zayıf, avantajlı veya dezavantajlı noktaların bir bütün halinde ele alınmasını sağlamaktır. SWOT Analizi bir nevi ayna görevi görmektedir.

SWOT Analizi, güçlü ve zayıf yanlarımızla, olası fırsatları ve tehditleri değerlendirerek, atılması gereken en doğru adımların belirlenmesine yarar. Güçlü yanlarınızı ortaya çıkartırken zayıf olduğunuz yönleri giderebilirsiniz. Aynı zamanda pazardaki fırsatları ve tehditleri de belirleyerek, yükselmenizi kolaylaştıracak yolu doğru bir şekilde çizebilirsiniz.

Bunlara ek olarak kendi işletmenizi ve rakip işletmeleri SWOT çerçevesinde inceleyebilir ve işletmenizi diğerlerinden ayıracak stratejiler geliştirebilirsiniz. Veya başarılı işletmelerin başarılı olma sebeplerini görebilirsiniz.

Peki, SWOT Analizi Nasıl Uygulanır?

SWOT analizinde her bir unsur, kendi alanında sorgulanmalıdır. Yani tek tek güçlü ve zayıf yanlarınızı belirlemeli, buna göre ayrı ayrı kendi bölümlerinde fırsatlarla tehditleri değerlendirmelisiniz. Unsurlara ait soruları ele alırken dürüst olmanız ve objektif bir yaklaşım sergilemeniz ise en önemli noktadır.

Her bir noktanın ayrı ayrı değerlendirilmesi için kendinize sorabileceğiniz sorular bulunmaktadır. Bu soruları aşağıda ele aldık. (Sorular çoğaltılabilir)

Güçlü Yönlerinizi (Strengths) belirlemek için sorulabilecek sorulara örnekler;

1- Güçlü yönlerinizi hem işletme içi bakış açısıyla hem de müşterilerinizin ve piyasadaki diğer rakiplerinizin bakış açısı ile değerlendirin.

2- Başkalarının sahip olmadığı ne gibi avantajlara sahipsiniz? Kuvvetli yönleriniz nelerdir?(Örneğin; Yetenekleriniz, becerileriniz, başarılarınız, eğitimleriniz ve bağlantılarınız gibi noktalar)

3- Diğerlerine göre daha başarılı olduğunuz şeyler neler?

4- Sizin kullandığınız ancak diğerlerinin kullanamadığı en düşük maliyetli kaynaklar neler?

5- Güçlü ve yetenekli bir yönetici misiniz?

6- Bilgi ve becerisi yüksek çalışanlara sahip misiniz?

7- Yeni bir ürün ve strateji geliştirebiliyor musunuz?

8- Yeni ve işletmeye faydalı teknolojilere sahip misiniz?

9- İşletmenizin sahip olduğu avantajlar neler?

10-Rakipleriniz sizin hangi yönlerinizi güçlü bulur?

11-İşletmenizi benzersiz kılan noktalar ne?

Zayıf Yönlerinizi (Weaknesses) belirlemek için sorulabilecek sorulara örnekler;

1- İyi yapamadığınızı düşündüğünüz ve bu nedenle kaçındığınız işler neler

2- Çevrenizdeki kişilere göre sizin zayıf olduğunuz işler ve yönler hangileri olabilir?

3- Kendinizi eksik hissettiğiniz ve noktalar neler?

4- Kötü iş alışkanlıklarınız var mı? (İşe sürekli geç kalmak, fazla dağınık çalışmak, iş arkadaşlarıyla sorun yaşamak, stresli durumlarda çalışamamak gibi)

5- İşinizi iyi bir şekilde yapamamanıza neden olan kişisel özelliklere sahip misiniz? (Agresif veya çekingen biri olmak gibi)

6- İşletmenin kurumsal yapısında stratejik bir hedef eksiği var mı?

7- Çalışanların, yöneticilerin ve liderlerin yetenek ve bilgilerinin yetersizliği söz konusu mu?

8- Satış, pazarlama ve hizmet kalitesinde veya veriminde düşüklük söz konusu mu?

9- Rakipleriniz hangi yönlerinizi zayıf görüyor?

10- Hangi faktörler satışlarınızın düşmesine neden oluyor?

Özellikle iç faktörler dediğimiz güçlü ve zayıf yönler başlıklarında olabildiğince tarafsız ve dürüst olmayı unutmayın. Hatta sizi yakinen tanıyan bir arkadaşınızdan veya iş ortağınızdan yardım alabilirsiniz. Şimdi de dış faktörlere ilişkin sorulara geçelim.

Fırsatları (Oppurtunities) belirlemek için sorulabilecek sorulara örnekler;

Dış faktörlerden ilki olan fırsatları aşağıdaki sorularla değerlendirebilirsiniz. Bunları belirlemek için pazarı iyi tanımanız ve araştırma yapmanız gerektiğini de unutmamalısınız. İşte sorular:

1- İşi kolaylaştıracak yeni teknolojiler var mı?

2- Bana yardımcı olacak ve mentorluk yapacak kişilerle bağlantım var mı?

3- Sektörüm gelişiyor mu? Bu gelişimi kendi avantajıma nasıl kullanabilirim?

4- Rakiplerimin yapmakta zorlandığı şeyleri, kendi avantajıma nasıl çevirebilirim?

5- Pazarda veya işletmede, diğerlerinin dolduramadığı boşluklar var mı?

6- Teknoloji ve pazarda oluşan değişimler neler?

7- Devletin veya uluslararası kurumların politikalarındaki değişimler neler?

8- Ülkedeki ekonomik ve kültürel gelişmeler neler?

İşe yarar fırsatlar nasıl ortaya çıkar: Teknolojideki ve pazardaki geniş ve dar ölçekli değişiklikler, Bulunduğunuz pazarı ilgilendiren hükümet politikası değişiklikleri, Yaşam tarzlarındaki, nüfus profilindeki ve sosyal düzendeki değişiklikler ve Yeni yasal düzenlemeler, Yerel etkinlikler…

Bu sorulara cevap vermek için çok ciddi bir araştırmaya ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Bu nedenle sektörünüzle ilgili konferanslara katılabilir, değişiklik ve gelişmelerle ilgili eğitimler katılabilirsiniz. Yasal düzenlemeleri takip edebilirsiniz.

Tehditleri (Threats) belirlemek için sorulabilecek sorulara örnekler;

1- İşletmede ne gibi engellerle karşılaşıyorum? Önümüzde ne tür engeller var?

2- Benimle rekabet içerisinde olan bir iş arkadaşım var mı?

3- Mevcut ve potansiyel rakiplerim kimler? Ne yapıyorlar?

4- Belli standartta hizmet ve ürün üretirken, bunlar değişebilir mi? Değişirse ayak uydurabilir miyim?

5- İşimin gerektirdiği beceriler değişebilir mi?

6- Gelişen teknoloji ile pozisyonum etkisini kaybedebilir mi?

7- Zayıf yönlerinizden herhangi bir tanesi ciddi anlamda işinizi tehdit ediyor mu?

8- Borçlarınız veya nakit probleminiz var mı? Finansal sorunlarım var mı?

Söz konusu olabilecek tehditleri, bu sorularla belirledikten sonra kendiniz veya işinizle ilgili hem iç hem de dış faktörleri değerlendirmiş olacaksınız. Eğer gelecek planlarınızda söz konusu olabilecek tehditleri iyi tanırsanız bugünden önleminizi alabilir ve buna göre planınızı şekillendirebilirsiniz.

SWOT Analizinin sonucunun değerlendirilmesi

SWOT analizinde 4 ana başlığa ait soruları cevapladıktan sonra yapmış olduğunuz resme yukarıdan bakıp bazı değerlendirmeler yapmanız gerekir. Örneğin;

1- Güçlü noktaları nasıl değerlendirebilir ve kullanabilirim.

2- Zayıf noktaları nasıl güçlendirebilir ve etkisiz kılabilirim.

3- Fırsatları en iyi şekilde nasıl değerlendirebilirim.

4- Tehditlere karşı nasıl bir savunma oluşturabilirim.

Gördüğünüz üzere SWOT Analizi basittir ancak firmanın güçlü ve zayıf yönlerinin ve karşılaşabileceği fırsat ve tehditlerin analizinin yapılmasında kullanışlı ve faydalı araçtır. Güçlü yönlerinize odaklanmanıza, tehditleri minimuma indirmenize ve sizin için uygun olan olumlu fırsatları avantaja dönüştürmenize yardımcı olur.

SWOT Analizi bir işe başlarken veya devam ederken ciddi bir strateji aracı olarak kullanılır. Aynı zamanda size bakış açısı kazandırarak rakiplerinizi anlamanıza ve başarılı şekilde rekabet etmenize yardımcı olur.

Yeter ki SWOT Analizi yaparken gerçekçi, dikkatli ve dürüst olmayı unutmayın. Çünkü genelde kişi ya da kurumlar zayıf yönlerini saklamayı ya da maskelemeyi tercih eder. Eyvallah rakipleriniz karşısında bunu yapın ama değişmek ve gelişmek istiyorsanız ilk önce kendinize zayıf yönlerinizi söylemek konusunda cesur olun.

Bir sonra ki yazımda görüşmek üzere hoşça kalın.

Hakkı Şenkeser